اتریوم (ETH) چیست؟

در دنیای امروز شاهد پیشرفت تکنولوژیکی بسیار عظیمی هستیم که زندگی بشری را در حال دگرگون کردن هستند. این تغییرات همراه شده‌ با سرعت و امنیت بسیار بالا و رفع‌های چالش‌هایی که در بسیار از اموری با آن روبه‌رو هستیم.

یکی از این پیشرفت‌های نوین در بخش خدمات مالی و غیرمالی رخ داده است. در بخش نقل و انتقالات مالی، اتریوم یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های عصر حاضر است. یک پلتفرم دیجیتالی غیرمتمرکز، که در کنار ارائه یک روش پرداخت امن، به مردم امکان ساخت طیف وسیعی از برنامه‌های غیرمتمرکز را می‌دهد.

زیرساخت این پلتفرم براساس فناوری بلاک‌چین پایه‌گذاری شده است و امکان اجرای برنامه‌های کامپیوتری غیرمتمرکز در آن وجود دارد.

منظور از غیرمتمرکز بدین معنی‌ست که همه هیچ کس مالک انحصاری آن نیست. هیچ شخص و نهادی نمی‌تواند در کنترل آن نقش آفرینی کند. به‌دلیل ساختار غیرمتمرکز و توزیع شده آن، امکان اجرای برنامه‌های هوشمند بر روی این اکوسیستم وجود دارد. به‌طوریکه امکان هر نوع هک و دستکاری برنامه را غیر ممکن می‌سازد.

کاربردهای برنامه این ارز متنوع است این برنامه‌ها می‌تواند شامل سیستم‌های رای‌گیری، روش‌های پرداخت نوین و یا برنامه‌های امنیتی باشد. اتریوم نیز همانند بیت‌کوین تحت نظارت هیچ سازمان و یا نهادی مرکزی همانند بانک‌ها و دولت‌ها قرار ندارد.

اتریوم یک بستر نرم‌افزاری منبع باز است. ارز دیجیتال آن اتر نام دارد. در حال حاضر اتر بعد از بیت‌کوین، در رده دوم با ارزش‌ترین ارز دیجیتال در بازار مالی قرار دارد. بلاک‌چین اتریوم نیز جز پرکاربردترین بلاک‌چین‌ها در دنیا بشمار می‌رود.

اتریوم چگونه کار می‌کند؟

اساس کار پلتفرم اتریوم نیز، مانند بسیاری از ارزهای رمزنگاری شده بر مبنای بلاک‌چین است. بلاک‌چین به‌عنوان دفتر کل عمومی شناخته می‌شود که در آن تایید و ثبت تراکنش‌ها به صورت غیرمتمرکز و توزیع‌شده صورت می‌گیرد.

تمام کاربرانی که در شبکه این پلتفرم شرکت می‌کنند نسخه‌ای از دفتر کل (لجر) را در اختیار دارند. این امر باعث می‌شود تمامی تراکنش‌های صورت گرفته را مشاهده کنند. به همین دلیل بلاک‌چین اتریوم توزیع شده است.

از سویی دیگر، مدیریت این اکوسیستم تنها بر عهده دارندگان دفتر کل توزیع شده است. بنابراین هیچ نهاد متمرکز و یا سازمان دولتی نمی تواند در آن دخالت یا کنترلی داشته باشد. از این رو می‌توان  آن را بلاک‌چین غیرمتمرکز نامید.

برای استخراج اتریوم، کاربران از کامپیوتر و یا از سخت افزارهای ASIC برای حل معادلات پیچیده ریاضی استفاده می‌کنند. پس از تایید تراکنش‌ها و ایجاد بلوک‌های جدید، سیستم به مشارکت‌کنندگان در این عملیات کوین‌های ارز دیجیتال اتر (ETH) پاداش می‌دهد.

با استفاده از اتر می‌توان اقدام به خرید و فروش کالا و یا خدمات کرد. همانطور که با استفاده از بیت‌کوین چنین روالی در پیش گرفته می‌شود. قیمت اتر در سال‌های اخیر، با توجه به افزایش تقاضا، روند روبه رشدی را تجربه کرده است. بسیاری از تحلیلگران آن را یک رقیب جدی برای بیت‌کوین می‌دانند. اما مزایای آن بسیار بیشتر از بیت‌کوین است. برای مثال از اپلیکیشن‌های آن، برای ذخیره‌سازی و مدیریت داده‌های شخصی و یا انجام تراکنش‌های مالی پیچیده می‌توان استفاده کرد.

ایده ساخت این رمز ارز توسط ویتالیک بوترین ایجاد شد. اولین نسخه از این پلتفرم، برای اولین بار در سال 2015 با همراهی چندین توسعه‌دهنده دیگر راه‌اندازی گردید. این فرد که برنامه‌نویس روسی‌کانادایی است، با الهام‌گرفتن از بیت‌کوین، ایده مستقل بودن همه چیز را ارائه داد.

اهدف و کاربردهای اتریوم چیست؟

پایه‌گذاری اتریوم با هدف ایجاد امکان انتقال ارزهای دیجیتال در ازای پرداخت کارمزد ناچیز و همچنین امکان ساخت برنامه‌هایی با ضریب امنیتی بسیار بالا انجام گرفته‌است. اتریوم بلاک‌چینی منبع باز است. همه توسعه‌دهندگان می توانند برای پیدا کردن باگ‌ها، ارتقای امنیت و توسعه نرم افزار در آینده آن سهیم باشند.

شبکه این رمز ارز محیطی برای ارائه خدمات مالی، برنامه‌ها و بازی‌هایی ایمن در برابر هرگونه دستکاری و هک و بدون هیچ نوع سانسوری است. موارد استفاده از این پلتفرم محدود ‌به موارد مذکور‌ ‌نیست و خدمات آن روز به‌روز در حال گسترده‌تر شدن است.

قرار‌دادهای هوشمند در اتریوم

قرارداد هوشمند، پروتکل تراکنش و یا برنامه‌ کامپیوتری است که براساس بندهای قرار‌دادی که به‌صورت کدنویسی هستند سازوکار اجرا در آن نهادینه شده‌است. برای مثال عابر بانکی را در نظر بگیرید که وقتی کارت را وارد دستگاه می‌کنید در وهله اول براساس قرارداد ثبت شده رمز ورود را از شما درخواست می‌کند. اگر رمز ورود صحیح باشد اجازه انجام عملیات را به شما می‌دهد در غیر این صورت برای شما پیام رمز اشتباه است را صادر می‌کند.

نودهای اتریوم

شبکه اتریوم از تعداد کثیری کامیپوتر تشکیل شده است که از شبکه بلاک‌چین محافظت می‌کنند. اطلاعات تراکنش بر روی این شبکه ثبت می‌شود و هر کامیپوتر یک نسخه از آن را نگهداری می‌کند. همه این کامپیوترها که به هر کدام از آنها نود گفته می‌شود با یکدیگر در ارتباط هستند تا هر تراکنشی که در شبکه صورت می‌گیرد از صحت و اعتبار آن اطمینان حاصل کنند.

عملیات استخراج

برای حفاظت از سیستم در برابر حمله، ممانعت از تقلب، جلوگیری از تغییر داده‌های بلاک، نیاز به راهکار غیرمتمرکز است تا هیچ‌گون عملیاتی بدون تایید اکثریت صورت نگیرد.

یکی از روش‌های معمول برای اجماع و افزایش امنیت شبکه بلاک‌چین استفاده از روشی با عنوان اثبات‌کار (Proof Of Work)  است. براساس این الگوریتم، هر کسی می‌تواند در ایجاد بلاک‌های حاصل از تراکنش سهیم باشد. اما برای این منظور باید از سخت افزارهایی با قدرت پردازش بالا استفاده نماید. به این سخت‌افزارها در صورت حل معادلات پیچیده ‌ریاضی در سریع‌ترین زمان ممکن، پاداش اتر اختصاص داده‌می‌شود. پاداش استخراج هر بلاک درحال حاضر 2 واحد اتر است که به صورت‌تقریبی هر 14 ثانیه به ماینرها داده‌ می‌شود.

گس اتریوم چیست؟

برای این که در شبکه اتریوم تراکنشی صورت بگیرد باید کارمزد پرداخت شود. در این شبکه با استفاده از قراردادهای هوشمند، امکان ساخت برنامه‌های غیر متمرکز وجود دارد. با این وجود کدهای برنامه‌های اجرا شده شبیه به هم نیستند. ممکن است یک عملیات‌ اجرایی برای یک برنامه راحت‌تر و یا سخت‌تر باشد. به راهکاری که براساس آن میزان پردازش مورد‌‌نیاز و کارمزد قابل پرداخت به شبکه در نتیجه سختی و یا آسانی عملیات مشخص ‌می‌گردد گس می‌گویند.

اتریوم کلاسیک چیست؟

با اجرایی‌شدن شبکه این رمز ارز، این شبکه توانست در مدت کوتاهی به روند روبه‌رشد بسیار قابل‌توجهی دست پیدا کند و تمام برنامه‌های از پیش تعیین شده خود را تا سال 2016 در زمان مقرر به اتمام برساند.

با توجه به عمر کوتاه شبکه، قیمت هر اتر با رشد سرسام آوری به روند توسعه‌ای خود ادمه می‌داد. به‌طوریکه قیمت آن به‌ازای هر واحد اتر به‌رقم 21‌ دلار رسیده و با اختلاف‌ فاحشی نسبت ‌به لایت‌کوین در رده ‌دوم بازار‌ جای گرفته‌است.

در ماه می 2016 امیدواری‌ها به آینده این ارز دیجیتال با ورود طرح جنجالی DAO دوچندان شد. DAO که به معنای سازمان خودگردان غیرمتمرکز است. به منزله یک قرارداد هوشمند برای سرمایه‌گذاران توسعه یافته بود. هدف آن جذب سرمایه برای ایجاد و توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز بود.

اما در ژوئن سال 2016 یک هکر ناشناس توانست از طریق باگ امنیتی ADO بیش از 50 میلیون دلار اتریوم را به حساب خود منتقل نماید.

هک شدن DAO باعث خدشه‌دار شدن حیثیت شبکه اتریوم گردید و تنها در عرض چند روز قیمت آن از 21دلار به 12دلار سقوط کرد. در نتیجه این رویداد جامعه اتریوم دچار دو دستگی شد. به باور یک دسته بایستی این رمز ارز هاردفورک شود تا پول برداشته شده باز پس گرفته شود و به زنجیره اصلی خود ادامه دهد. برخی دیگر معتقد بودند که نباید کاری انجام شود و شبکه باید تنها باگ را برطرف کرده و به روند عادی خود ادامه دهد.

بنابراین اکثریت جامعه این ارز دیجیتال تصمیم گرفتند برای ممانعت از زیر سوال رفتن اعتبار اتریوم از سافت فورک استفاده کنند تا مبالغ از دسته رفته برگردانده شود.

سافت فورک چیست؟

 احتمالا می‌دانید که امکان ایجاد تغییر در بلاک‌چین وجود ندارد. بنابراین برای انجام بروزرسانی یا در صورت عدم‌رضایت برخی از کاربران با قوانین یک بلاک‌چین، دو راهکار وجود دارد. سافت فورک یا هاردفورک.

در سافت فورک بروزرسانی انجام شده در بلاک‌چین، سازگار با نسخه‌های قدیمی است. بلاک‌چین بروزرسانی می‌شود اما در عین‌حال، کاربرانی که با انجام آن موافق نیستند نیز می‌توانند به فعالیت خود روی شبکه ادامه دهند.

این بروزرسانی بدون اعمال هیچ گونه تغییری در قوانین بلاک‌چین اتریوم انجام گرفت تا از انجام تراکنش توسط هکر DAO جلوگیری شود و بلاک‌های مرتبط با تراکنش‌های هکر توسط نودها نادیده انگاشته شوند تا امکان بازگراندن مبالغ امکان‌پذیر گردد. در سافت فورک هیچ سکه و بلاک‌چین جدیدی تولید نمی‌شود.

مقدمات انجام سافت فورک آماده بود که توسعه‌دهندگان اتریوم به این نتیجه رسیدند که اجرای سافت فورک در شبکه این رمز ارز، این شبکه را برای مدت‌ها در معرض حملات DDoS قرار خواهد داد که در این صورت تراکنش‌های خیلی زیاد و بدون کارمزد (GAS) منجر به ترافیک در شبکه شده و فرایند تایید تراکنش‌ها را متوقف خواهد کرد.

از این رو، مشخص شد که سافت فورک می تواند برای شبکه این ارز دیجیتال حتی خطرناک‌تر از هک DAO باشد. بنابریان هاردفورک تنها روش پیش‌رو بود.

هاردفورک چیست؟

هاردفورک به معنی اعمال تغییر در بلاک‌چین است. در هاردفورک نسخه‌های قدیمی دیگر امکان فعالیت به عنوان نود را نخواهند داشت. براین اساس کاربران باید نسخه قدیمی خود را آپدیت کنند تا بتوانند قادر به ادامه فعالیت در شبکه باشند.

خلق اتریوم جدید

با انجام هاردفورک و اعمال تغییرات در بلاک چین اتریوم، اختلافات میان توسعه‌دهندگان شدت گرفت. در پی این اختلافات فاحش، اتریوم دو پارچه شد؛ جامعه مخالفان به نسخه قدیمی خود پایبند ماندند و جامعه جدید نسخه بروزرسانی‌شده خود را اجرا نمودند.

هاردفورک بزرگ اتریوم درست در بلاک 1,920,000، یعنی یک بلاک پیش از هک DAO اتفاق افتاد تا دارایی سرمایه‌گذاران احیا شود. بلاک چین و ارز دیجیتال جدیدی ایجاد شد.

در پی پشتیبانی گسترده از هاردفورک جدید و حمایت توسعه‌دهندگان اصلی مانند ویتالیک بوترین، اتریوم نسخه قدیمی به اتریوم کلاسیک مشهور شد و نماد آن به ETC تغییر نام داد. اتریوم جدید همان اتریوم نامیده شد.

اتریوم جدید همان ویژگی‌ها و قابلیت‌های اتریوم‌کلاسیک را به ارث برد با این تفاوت که با زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی نوشته شده‌است.

چه تفاوت‌هایی میان اتریوم کلاسیک و اتریوم وجود دارد؟

ایدئولوژی اتریوم بر قدرت اتریوم کلایسک چیره شد. کوچ بسیاری از توسعه‌دهندگان و فعالان از اتریوم‌کلاسیک، به تضعیف این شبکه انجامید و در حال حاضر میزان قدرت و تاثیرگذاری شبکه اتریوم بسیار بیشتر از اتریوم‌کلاسیک است.

• برنامه‌های غیرمتمرکز: هاردفورک باعث شد بیش از 90 درصد توسعه‌دهندگان و برنامه‌های غیرمتمرکز به روی اتریوم منتقل شوند. این امر تعداد Dapp‌های فعال اتریوم کلاسیک و ابزارهای توسعه آن را کاهش داد و فرایند برنامه‌نویسی را با چالش‌هایی روبرو کرد. در مقابل میزان قابلیت‌ها و دسترسی‌های اتریوم هر روز در حال گسترش است.
• بازار: علیرغم عرضه یکسان دو اتریوم، اتریوم کلاسیک بعد از فورک به شدت افت کرد ولی اتریوم جایگاه خود را در رده دوم بازار رمزارزها تثبیت کرده است.
• ماینینگ: هر دو نسخه اتریوم از الگوریتم استخراج Ethash بهره می‌برند. با این حال با پیاده‌سازی ProgPow استخراج اتریوم صرفا با کارت گرافیکی (GPU) امکان‌پذیر خواهد بود. اما استخراج اتریوم کلاسیک با ASIC به‌سادگی امکان‌پذیر است.

همچنین اتریوم به سمت استفاده از اثبات سهام برای عملیات ماینینگ خود حرکت کرده‌است در حالی که اتریوم کلاسیک همچنان بر پایه الگوریتم اثبات کار فعالیت می‌کند. تعداد واحدهای اتریوم فاقد سقف مشخصی است ولی اتریوم کلاسیک محدود به 210 میلیون واحد است.