بیت‌کوین (BTC) چیست؟
ظهور ارزهای‌دیجیتال یکی از رویدادهایی است که هزاره‌سوم را با تحولاتی بنیادین همراه کرده است. بیت‌کوین به‌عنوان آغازگر این تحول شناخته میشود که در سال 2009 توسط ساتوشی ناکاموتو ایجاد شد. در حال حاضر بیت‌کوین از نظر ارزش در صدر جدول رمز ارزها جای گرفته است.
این پول‌مجازی زمانی‌که برای اولین‌بار در سال 2009 معرفی شد، حتی کسی فکرش را هم نمی‌کرد که بتواند تا این حد آینده بازارهای مالی جهان را تحت تاثیر خود قرار دهد. بیت‌کوین که به‌عنوان یک دارایی غیر‌متمرکز شناخته میشود، توانسته بسیاری از علاقه‌مندان به دنیای ریسک مالی را به سمت خود بکشاند. بیت‌کوین امروزه آشناترین نام در حوزه ارزهای مجازی است که بسیاری صنعت ارزهای دیجیتال را با این نام می‌شناسند.
بیت‌کوین چیست؟
بیت‌کوین علاوه‌بر کارکرد خود در دنیای‌رمزارزها، به‌عنوان اولین ارز‌دیجیتال این قابلیت را دارد که در قالب یک دارایی برای سرمایه‌گذاری یا ارزش اندوخته در بلندمدت استفاده شود و یا وارد معاملات شده و به قصد داد‌و‌ستد مورد استفاده قرار گیرد.
اسکناس یا سکه بیت‌کوین وجود خارجی ندارد. در واقع یک روش پرداخت دیجیتال رمزنگاری شده است که عملکرد آن از طریق شبکه‌ای از کامپیوترها محقق میشود. بیت کوین ارزی است که بانک‌های مرکزی و هیچ گونه نهاد دیگری دخالتی در تولید و توزیع آن ندارند. هر گونه تراکنش این ارز دیجیتال تنها و تنها با تایید شبکه صورت می گیرد.
دستاوردهای بیت‌کوین
از مهم‌ترین دستاوردهای بیت‌کوین می‌توان به ویژگی غیر‌متمرکز بودن و محدود بودن آن از نظر تعداد قابل انتشار اشاره کرد.
ظهور بیت‌کوین را می‌توان تحولی بنیادی در نظام اقتصادی دنیا دانست. چون این قابلیت‌ها را دارد که به‌عنوان ابزاری برای سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار گیرد، یا اینکه در بستر آن تراکنش‌های مالی انجام شود و حتی به‌عنوان روش پرداخت در فروشگاه‌های آنلاین به‌کار برده شود. خدمات این ارز دیجیتال محدود است اما با این حال با سرعتی باور نکردنی در حال توسعه است.
قوانین حاکم بر بیت‌کوین چیست؟
بیت‌کوین یک پول‌مجازی مستقل است که هیچ نوع نهاد دولتی و یا خصوصی بر عرضه و توزیع آن نظارت ندارد. افرادی که وارد این شبکه می شوند باید قوانین حاکم بر آن را بپذیرند.
قوانین اعمالی در این شبکه به‌صورت کدنویسی شده موجود است و به‌صورت منبع باز، همه می‌توانند آن را مشاهده کنند. گروه‌های مختلفی در این شبکه حضور دارند. مهم‌ترین آنها، شامل استخراج‌کنندگان، توسعه‌دهندگان(برنامه‌نویسانی هستند که با حضور داوطلبانه خود باعث بهبود و ارتقای شبکه می‌شوند)و نودهای شبکه(دستگاه‌های متصل‌به شبکه)هستند.
این گروه‌ها را اعضای فعال شبکه می‌گویند. هر کدام از این گروه‌ها وظایف خاصی بر عهده دارند. برای‌مثال ماینرها و یا استخراج‌کنندگان وظیفه تایید تراکنش‌ها را در شبکه بر‌عهده دارند و توسعه‌دهندگان باعث بهبود و افزایش قابلیت نرم افزاری شبکه بیت‌کوین می‌شوند. نودها وظیفه ذخیره تاریخچه تراکنش‌های صورت گرفته شبکه در هاردهای خود را بر عهده دارند.
علت پیدایش
به عقیده بسیاری از محققانی که در زمینه بیت‌کوین مطالعه کرده‌اند یکی‌از مهم‌ترین دلایلی که باعث پیدایش این رمز ارز شد مالکیت شخصی بر دارایی بود که امکان رهگیری و مداخله نهادها، دولت‌ها و بانک‌ها را نفی می‌کند.
با‌توجه به این که ساختار شبکه بیت‌کوین به‌گونه‌ای است که امکان انتقال و ذخیره پول‌مجازی در آن امکان‌پذیر است، می‌توان آن را یک سیستم بانکداری دیجیتال نامید. در این سیستم بانکداری، امنیت اولویت اصلی شبکه است.
در ساختار کلی بیت‌کوین امنیت دارایی به خود شخص واگذار میشود. هر کاربر با استفاده از کلید‌واژه‌ای که کلید خصوصی نام دارد قادر‌به خرج کردن و انتقال دارایی‌های خود خواهد بود.
خالق بیت‌کوین کیست؟
این امر واقعیت دارد که هر بحرانی، راه حل‌های جدید را در خود پرورش می دهد. به زعم بسیاری بحران مالی سال 2008 یکی از دلایل پیدایش بیت کوین بود. اما به‌هرحال اگر نگاهی به تاریخچه این رمزارز بیاندازیم در می‌یابیم که این رمزارز در اواخر سال2008 بود که پا به‌عرصه وجود گذاشت.
در همین دوران بود که فرد و یا گروه ناشناسی به‌نام ساتوشی ناکاموتو از ایده خود موسوم به بیت‌کوین، با ارسال مقاله به تعداد زیادی از متخصصین ارزهای‌رمزنگاری شده پرده برداشت.
بالاخره در اوایل سال 2009 شبکه بیت کوین آغاز به کار کرد. با وجود گذشت بیش از یک‌دهه از عمر این ارز‌دیجیتال، هنوز هویت ساتوشی ناکاموتو در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. افراد زیادی خود را ساتوشی ناکاموتو معرفی کرده‌اند اما با این حال هیچ‌کدام دلایل قانع‌کننده‌ای برای اثبات آن ارائه نداده‌اند.
ساختار شبکه
اگر بیت‌کوین را از دیدگاه کامپیوتری مورد بررسی قرار دهیم، این رمزارز یک برنامه کامپیوتری پیشرفته است. بخش اعظم این برنامه، یک فایل دیجیتال را در خود جای داده است. این فایل دیجیتال دفتر کل(Ledger) نام دارد.
در علم مربوط به حسابداری، جایی که اطلاعات مالی از قبیل بدهی‌ها، اعتبارات، حساب‌ها و … به ثبت می‌رسد تا در موعد مقرر مورد رسیدگی قرار گیرد دفتر کل نامیده میشود.
با پیدایش کامپیوترهای پیشرفته که باعث رشد قدرت محاسبات و توسعه رمزنگاری گردید. دفتر کل نیز دچار تحول عظیمی شد. از عواملی که بیت کوین را نسبت به سایر پلتفرم‌ها متمایز می کند، نحوه کارآمد کردن دفتر کل است.
این ارز‌دیجیتال به‌جای اینکه تمرکزگرایی داشته باشد و تمام اطلاعات در یک نهاد مرکز گردآوری شود، رویه‌ی دیگری را در پیش گرفت. بدین گونه که دفتر کل به صورت اشتراکی و گروهی توسط اعضای شبکه نگهداری و کنترل میشود.
هر کسی می تواند از دفتر کل نگهداری کند و یا آن را به روز رسانی نماید. هر کامپیوتر متصل به شبکه که دفتر کل را دریافت کند نود (Node) گفته می شود.
روش ارسال بیت‌کوین
زمانی‌که بیت‌کوین را ارسال می‌کنید، به شبکه اعلام می‌نمایید که چه مقدار بیت‌کوین ارسال کرده‌اید تا از حساب شما کسر شده و به حساب گیرنده منتقل شود. نودهای موجود در شبکه بیت‌کوین پیام تراکنش شما را در دفتر کل ثبت کرده و آن را اعمال می‌کنند. در نهایت پیام تغییرات را به سایر نودهای شبکه اطلاعات رسانی می کنند.
امضای دیجیتال در بیت‌کوین
امضای دیجیتال به فرایندی اطلاق میشود که در آن صحت و اعتبار پیام دیجیتالی ارسال‌شده مورد تایید قرار می‌گیرد. زمانی‌که درخواست تراکنش از طرف کاربر به شبکه بلاک‌چین بیت‌کوین ارسال میشود شبکه درخواست را اعمال می‌کند.
امضای دیجیتالی بر مبنای الگوریتم رمزنگاری نامتقارن ساخته شده که با نام کلید عمومی شناخته می شود. از کلیدهای عمومی و خصوصی برای رمزگشایی و رمزنگاری داده‌ها استفاده می شود.
در کیف‌پول‌های بیت‌کوین کلیدهای‌خصوصی و عمومی به صورت یک رشته اعداد طویلی هستند که هر دوی آنها با یکدیگر مطابقت دارند اما در عین حال یکسان نیستند.
کلیدهای عمومی همانطور که از نام آنها پیداست برای تمامی افراد شبکه قابل مشاهده هستند. در حالی‌که کلید خصوصی به صورت محرمانه است و تنها در اختیار شخص کاربر باقی می ماند.
موجودی بیت کوین در کیف پول دیجیتال چگونه مشخص می شود؟
در بیت کوین موجودی حساب ذخیره نمی‌شود. تنها چیزی که ذخیره‌سازی می شود تاریخچه تراکنش‌هاست. دفتر کل سوابق تراکنش‌های صورت گرفته را ذخیره می‌کند. بنابراین به جای ذخیره موجودی حساب کاربران، مالکیت بیت کوین برمبنای تراکنش‌های قبلی صورت گرفته انجام می گیرد.
پشتوانه بیت‌کوین چیست؟
ارز‌دیجیتال بیت‌کوین هیچ نوع پشتوانه‌ای ندارد و این امر یکی از بزرگترین نقص‌های این رمز ارز به شمار می‌رود. ارزش‌گذاری آن هم براساس عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد. در تئوری اقتصادی اگر چیزی کمیاب باشد قیمت آن بالا است و متقابلا اگر چیزی به وفور یافت شود قیمت آن هم پایین خواهد بود.
عرضه بیت‌کوین محدود و حداکثر 21میلیون واحد از آن قابل عرضه است و پس‌از استخراج این مقدار عرضه آن متوقف خواهد شد. این امر نشانگر کمیابی این ارز‌دیجیتال بوده و همین می‌تواند به عنوان یکی از دلایل ارزشمندی این رمز ارز باشد.
دلیل متمایز بودن بیت‌کوین چیست؟
شما در خرج‌کردن بیت‌کوین آزاد هستید و هیچ نوع دخل و تصرفی از سوی نهادهای نظارتی شما را تهدید نمی‌کند. قدرت در شبکه بیت‌کوین بین تمامی مشارکت‌کنندگان در شبکه توزیع شده است. این یعنی دموکراسی‌مالی در آن حاکم است و قدرت بین همه یکسان و به دور از دست‌اندازی سازمان‌ها و نهاد‌های‌حکومتی و دولتی است.
همچنین تراکنش هایی که در شبکه بیت‌کوین صورت می گرید غیر قابل برگشت هستند. یعنی اینکه هر‌گونه اشتباهی در‌هنگام انتقال باعث از‌بین‌رفتن کل‌دارایی شما خواهد شد و به‌هیچ عنوان نمی‌توانید آن‌را بازگردانید و یا حتی مورد ردیابی قرار‌دهید.
مزایای بیت‌کوین نسبت به اسکناس
- تمرکز زدایی و بدون تشریفات اداری: در سیستم پرداخت کنونی هر گونه تراکنشی از طریق بانک صورت می‌گیرد و کاربران در این نوع سیستم باید اقدام به ثبت اطلاعات شخصی خود نمایند. اما در بیت‌کوین قضیه کاملا متفاوت است. ساخت حساب یا همان کیف‌پول نیازی به تشریفات اداری حاکم بر نظام‌مالی کنونی ندارد و تنها در عرض چند ثانیه امکان‌پذیر است.
- نیمه ناشناس بودن تراکنش‌ها: تراکنش‌های صورت‌گرفته در بیت‌کوین کاملا شفاف بوده، اما به شکلی ناشناس صورت می‌پذیرد . درصورت انجام تراکنش تنها آدرس دریافتی و ارسالی‌های افراد مشخص است و هیچ نوع اطلاعاتی درباره هویت افراد در آن موجود نیست.
- امکان جعل در آن وجود ندارد: در شبکه بیت‌کوین امکان ایجاد تراکنش ساختگی وجود ندارد و به هیچ عنوان امکان عرضه بیت‌کوین جعلی وجود ندارد و دلیل آن به استفاده از تکنیک‌های رمزنگاری برمی‌گردد که بر شبکه آن حاکم است.
- جابه‌جایی بسیار امن و آسان : در پول‌های فیزیکی، جابه‌جایی آن نسبت به بیت‌کوین سخت‌تر و امنیت آن بسیار پایین است. اما با بیت کوین امکان جابجایی هر مقدار بیت کوین تنها با یادداشت کلید خصوصی آن به راحتی امکان‌پذیر است. حتی برای امنیت بیشتر می توان بیت کوین را در سخت‌افزارهایی مشابه فلش درایو ذخیره و حمل نمود.
روش کار بیت‌کوین چگونه است؟
داده‌های مرتبط با انتقال بیت‌کوین یا همان تراکنش‌ها، در واقع اطلاعاتی هستند که توسط تمام اعضای شبکه نگهداری می‌شوند. واژه نود، به جای افراد مشارکت‌کننده در شبکه به‌کار می رود که گویای هر گره موجود و دستگاه‌هایی است که در اتصال با شبکه هستند. ممکن‌است هر فرد در قالب چندین دستگاه به سیستم متصل‌شود که هر یک از دید شبکه موجودیتی جداگانه در‌نظر گرفته‌می‌شوند.
بلاک‌چین
با استفاده از فناوری بلاک‌چین است که امکان نگهداری توزیع شده داده‌های مربوط به تراکنش‌ها در بیت‌کوین امکان‌پذیر شده است. بلاک‌چین را می‌توان در ساده‌ترین تعریف، دفترچه یادداشت دیجیتال دانست که داده‌ها در آن به‌شکل غیرقابل تغییر بین همه نودهای موجود در آن توزیع شده اند. بلاک‌چین به عنوان یک مفهوم بسیار گسترده، کاربردهای متنوعی دارد.
این قابلیت بلاک‌چین است که باعث میشود نودها بتوانند تاریخچه تراکنش را نزد خود نگهداری کنند. زمانی که یکی از نودها قصد ارسال بیت‌کوین به دیگری را داشته باشد، بایستی درخواست خود را در قالب تراکنش ارسال کند، نودها با بررسی دفترچه‌های دیجیتالی به موجودی فرستنده دست پیدا می کنند تا بتوانند صحت و امکان انجام این تراکنش را تایید کنند. دفترچه دیجیتالی نودها حاوی برگه‌هایی است که در بلاک‌چین با نام بلاک شناخته می‌شوند و داده‌ها و اطلاعات در درون آنها نگهداری میشود. در صورت عدم مغایرت تراکنش با قوانین شبکه، اعتبار تراکنش تایید شده و وارد فرایند تایید تراکنش می شود.