تحلیل درون زنجیره‌ای (on-Chain Data) چیست؟
امروزه اکثر قریب به اتفاق ارزهای دیجیتال موجود در بازار از بلاک‌چین‌های عمومی برای تایید و ثبت داده‌ها استفاده می‌کنند. به همین دلیل، داده‌ها به صورت زنجیره‌ای برای همه در هر زمان و از هر نقطه‌ای از جهان قابل مشاهده هستند.
تحلیل درون زنجیره‌ای (on-Chain Data) به روش استفاده از اطلاعات دفتر کل بلاک چین برای تعیین احساسات بازار اشاره دارد. اگر به طور دقیق بیان کنیم، بررسی داده‌های تراکنش و موجودی کیف پول رمزنگاری‌شده و برخی موارد دیگر که در هنگام تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری مفید هستند را شامل می‌شود.
باید توجه داشته باشید که اگر یک توکن مورد معامله قرار نمی‌گیرد و اکثر قریب به اتفاق آن توکن در انحصار افراد انگشت شماری که به نهنگ‌ها معروف هستند قرار دارد و کنترل آن توسط این افراد صورت می‌گیرد، بدیهی است که چنین توکنی گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری نخواهد بود.
ابزارهای مناسب برای تحلیل درون زنجیره‌ای
اکسپلور بلاک چین مانند اتر اسکن (EtherScan) برای اتریوم و SnowTrace برای Avalanche دو نمونه بارزی هستند که به شما امکان می‌دهند تا آدرس کیف پول‌ها و یا قراردادهای هوشمند را جستجو کنید. اما این ابزارها داده‌ها را گردآوری نمی‌کنند و یا اینکه اطلاعات نقاط داده‌ای را در اختیار کاربران قرار نمی‌دهند.
اما در این میان برخی از پلتفرم‌ها و ابزارهای جدیدی به وجود آمده‌اند که هر کدام از نمودارها و داشبوردهای مخصوصی برای افزایش اطلاعات کاربران برخوردار هستند. این ابزارها به کاربران کمک می‌کنند که داده‌های بلاک چین و مسیر دقیق ارزهای دیجیتال را ردیابی کنند و کیف پول‌های افراد را مورد شناسایی قرار دهند. اما امکان دست‌یابی به هویت کاربران با استفاده از آنها غیرممکن است.
بسیاری از پلتفرم‌های درون زنجیره‌ای رایگان هستند و یا اینکه ویژگی‌های بسیار زیادی را به صورت رایگان ارائه می‌دهند. برخی از محبوب‌ترین آنها عبارتند از:
- گلس نود (Glassnode)
- IntoTheBlock
- نانسن (Nansen)
- Dune Analytics
- مساری (Messari)
این ابزارهای تجزیه و تحلیل هیچگاه به شما نمی‌گویند که چه کاری انجام دهید. این شما هستید که باید استراتژی‌های خود را براساس اطلاعات کسب‌شده تعیین کنید. در ادامه به چند پیشنهاد در مورد نحوه استفاده حداکثری از داده‌های بلاک چین اشاره می‌کنیم.
حرکات بیت‌کوین (Bitcoin movements)
بیت‌کوین (BTC) اولین ارز دیجیتال و در عین حال پرطرفدارترین رمزارز حال حاضر است که از نظر ارزش در رتبه نخست قرار دارد. به همین دلیل، حرکات قیمت این رمزارز باعث ایجاد یک اثر دومینو در بقیه بازار می‌شود. به این معنی که اگر قیمت بیت‌کوین افزایش یابد، قیمت سایر دارایی‌های مربوط به ارزهای دیجیتال نیز افزایش خواهد یافت و بالعکس با کاهش ارزش بیت‌کوین قیمت سایر رمزارزها نیز روند کاهشی پیدا خواهند کرد. بنابراین بسیاری از سرمایه‌گذاران فعالیت‌های درون زنجیره‌ای بیت‌کوین را زیر نظر می‌گیرند.
گلس‌نود (Glassnode) وب سایتی است که در آن ابزارهای پیش‌بینی شده‌ای برای زیر نظر گرفتن داده‌های مربوط به بیت‌کوین مانند حرکت نهنگ‌های بیت‌کوین، روند در بازار آتی، سختی استخراج و ارزش واقعی بازار در اختیار کاربران و تحلیل‌گران قرار می‌گیرد. نمایش برخی از ابزارهای موجود در آن رایگان است و کاربرانی که در آن ثبت نام کرده‌اند می‌توانند از آن استفاده کرده و اطلاعات موجود در آن را به اشتراک بگذارند.
در این میان برخی از داده‌ها نیز برای استفاده بلند مدت مناسب هستند و در آن ترکیبی از داده‌های مختلف را نشان می‌دهد که از آنها برای شناسایی روند بازار در بلند مدت استفاده می‌کنند.
مفهوم CDD چیست؟
اصطلاح CDD، مخفف عبارت (Coin Days Destroyed) است که در سال 2011 توسط کاربران انجمن BitcoinTalk به عنوان جایگزینی برای متریک حجم تراکنش پیشنهاد شد. از این رو می‌توان CDD را به عنوان یک اندیکاتور مهم در تحلیل درون زنجیره‌ای به شمار آورد.
روش‌های متنوعی برای تحلیل ارزهای دیجیتال به خصوص بیت‌کوین وجود دارد. تحلیل درون زنجیره‌ای یکی از پرکاربردترین آنهاست. از آنجایی که تمامی اطلاعات بلاک چین باید به طور شفاف در اختیار عموم قرار گیرد، بنابراین به راحتی می‌توان تمامی فعالیت‌های افراد و تغییراتی را که ممکن است در شبکه روی دهد را رصد کرد.
برخی از فعالان حوزه ارزهای دیجیتال که اطلاعات مورد نیاز خود را از سایت گلس‌نود دریافت می‌کنند از CDD برای بررسی حجم تراکنش شبکه بیت‌کوین استفاده می‌کنند. در این میان Coin Days به تعداد روزهایی اشاره دارد که یک توکن در یک کیف پول به صورت دست نخورده باقی مانده است. به عنوان مثال، اگر یک بیت‌کوین به مدت صد روز در یک کیف پول دست نخورده باقی مانده باشد، Coin Days آن به صورت عدد واحدی برابر با 100 خواهد بود. اما زمانی که رمز ارز از آن کیف پول خارج شود، Coin Days آن برابر با صفر خواهد شد که به اصطلاح به آن Destroyed می‌گویند.
چرا اندیکاتور CDD مهم است؟
از این اندیکاتور برای محاسبه حجم معاملات و تراکنش‌های بیت‌کوین استفاده می‌شود. به عنوان مثال، زمانی که نهنگ‌ها اقدام به خرید و یا فروش بیت‌کوین در بازار ارز دیجیتال می‌کنند ممکن است بر شاخص CDD تاثیر بگذارند.
باید توجه داشته باشید که تحلیل درون زنجیره‌ای برای تحلیل‌های روزانه مناسب نیست و بهتر است از میانگین متحرک برای پیش‌بینی روزانه روند بازار استفاده کرد.
در حالت کلی شاخص CDD یکی از متریک‌های پرکاربرد در تحلیل درون زنجیره‌ای شبکه بلاک‌چین بیت‌کوین و سایر رمزارزهاست. در اغلب موارد این اندیکاتورها فعالیت‌های هولدرها و نهنگ‌ها را زیر نظر می‌گیرند.
قراردادهای هوشمند و جریان پول هوشمند
در بخش امور مالی سنتی پول هوشمند به سرمایه‌ای اطلاق می‌شود که توسط سرمایه‌گذاران، موسسات و صندوق‌های مالی کنترل می‌گردد. این اصطلاح توانسته است خود را وارد فرهنگ حوزه DeFi کند و در این حوزه به آن دسته از نهنگ‌ها و یا موسساتی که مقدار قابل توجهی ارز دیجیتال دارند و می‌توانند بر جریان پول هوشمند تاثیر بگذارند، اشاره دارد.
نانسن (Nansen) به عنوان منبعی برای ردیابی محل ورود و خروج پول هوشمند به شمار می‌آید. این پلتفرم بیش از 100 میلیون کیف پول را برچسب‌گذاری کرده است. این ویژگی به کاربران این امکان را می‌دهد تا پروژه‌هایی را که از محبوبیت بالایی برخودار هستند را به سرعت شناسایی کند. به عنوان مثال، استخر نقدینگی در Avalanche یک نمونه بارزی است که در تصویر زیر می‌توانید آن را مشاهده کنید.
یافتن داده‌های خاص مربوط به یک پلتفرم
اگر به دنبال داده‌های خاص مربوط به یک پروژه NFT و DeFi هستید، می‌توانید آن را در Dune Analytics بیابید. این پلتفرم رایگان که توسط برخی از مشارکت کنندگان به اجرا در می‌آید، قصد دارد در آینده‌ای نه چندان دور در GitHub Web3 نیز فعالیت خود را آغاز کند.
برای پیدا کردن اطلاعات مورد نظر در این پلتفرم تنها کافی است که نام پروژه NFT و یا پروتکل DeFi را در نوار جستجوی آن تایپ کنید. اگر قصد دارید محبوب‌ترین داشبوردها را ببینید می‌توانید در برگه Discover آنها را مشاهده کنید. در تصویر زیر Aave v3 در Optimism یک سیستم مقیاس‌پذیر در لایه 2 را در معرض دید کاربران گذاشته است.
پلتفرم Dune دارای چندین داشبورد برای ردیابی پول هوشمند همانند نانسن است. به طوریکه در آن می‌توانید دارندگان NFTهای گران قیمت، Bored Apes و Yacht Club (BAYC) را ببینید.
مولفه‌های NFT
رشد سرسام‌آور بازار NFTها باعث شده است که مجموعه‌ای از ابزارهای تحلیل درون زنجیره‌ای به تحلیل بازار آن بپردازند. یکی از این ابزارها CryptoSlam است که حجم فروش NFT را به نمایش می‌گذارد.
از آنجایی که قیمت اقلام در مجموعه NFT اغلب براساس کمیاب بودن آنها تعیین می‌شود، بسیاری از معامله‌گران از ابزارهایی مانند Rarity.Tools و LuckyTrader استفاده می‌کنند. این ابزارها به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که میزان کمیاب بودن یک اثر را در یک مجموعه بسنجند.
یکی دیگر از پلتفرم‌هایی که دارای ویژگی Deal Spotter است BlockProbe نام دارد. کاربران با استفاده از این پلتفرم می‌توانند یک NFT خاص را براساس داده‌های بدست آمده به قیمت مناسب به فروش برسانند.
محدودیت‌های موجود در تحلیل‌های درون زنجیره‌ای
با وجود اینکه ابزارهای بسیار زیادی برای تحلیل‌های درون زنجیره‌ای ایجاد شده است با این حال این چنین مکانیسمی در ابتدای مسیر قرار دارد.
به طوریکه هر گونه تغییری در داخل زنجیره یک اکوسیستم را نمی‌تواند به طور دقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. همچنین از چنین تحلیل‌هایی نمی‌توان برای معاملات کوتاه مدت استفاده کرد. زیرا چنین ابزارهایی جهت سیگنال‌‌دهی برای یک دوره بلند مدت طراحی شده‌اند.