توکن با موجودی منعطف چیست؟
توکن با موجودی منعطف مفهوم نسبتا جدیدی در دنیای ارز دیجیتال است. ایده اصلی این‌گونه توکن‌ها این است که به‌جای نوسانات قیمتی، تعداد عرضه توکن‌ها توسط رویدادی به نام Rebase تغییر کند. تصور کنید که شما ۱ عدد بیت‌کوین دارید، بعد از رویداد Rebase شما ۲ بیت‌کوین در کیف پول خود می‌بینید، اما ارزش هرکدام نصف ارزش قبل از Rebase است.
به‌وجودآمدن Defiهای مختلف در بلاک‌چین باعث افزایش محصولات مالی در این شبکه بوده است. از سیستم‌های وام‌دهی گرفته تا صرافی‌های غیرمتمرکز. توکن‌ها با موجودی منعطف نیز در همین راستا معرفی شده‌اند. پایه اصلی توکن با موجودی منعطف، کنترل قیمت و جلوگیری از نوسانات شدید بازار است. در این مقاله از رابین‌کش قصد داریم تا با این‌گونه توکن‌ها بیشتر آشنا شده و سازوکار آن را بررسی کنیم.
توکن با موجودی منعطف یعنی چه؟
توکن با موجودی منعطف به‌گونه‌ای کار می‌کنند که تعداد عرضه آنها باتوجه‌به قیمت توکن بالا و پایین می‌رود. این افزایش یا کاهش عرضه توسط مکانیزمی به نام Rebase انجام خواهد شد. وقتی که یک Rebase رخ می‌دهد، عرضه توکن تحت یک الگوریتم مشخص و بر اساس قیمت فعلی در توکن کاهش یا افزایش می‌یابد.
از برخی جهات می‌توان توکن با موجودی منعطف را با استیبل کوین‌ها موازی دانست. هدف اصلی هر دو نوع توکن دستیابی به یک قیمت مشخص و ثابت است. بااین‌حال تفاوت عمده توکن‌های منعطف با استیبل کوین‌ها تغییر در مقدار عرضه و تعداد توکن‌ها است.
اگر خوب به ماجرا دقت کنید، خواهید فهمید که در حال حاضر هم بسیاری از توکن‌های دنیای ارز دیجیتال با تغییر در تعداد عرضه همراه هستند. برای مثال در حال حاضر با ایجاد هر بلوک بیت‌کوین ۶.۲۵ عدد از آن استخراج می‌شود، اما این مقدار در سال ۲۰۲۴ به ۳.۱۲۵ کاهش خواهد یافت. این مقدار قابل پیش‌بینی بوده و می‌توان تخمین زد که پس از وقوع این اتفاق چقدر BTC وجود خواهد داشت.
اما توکن‌ها با موجودی منعطف متفاوت عمل می‌کنند. همان‌طور که گفته شد مکانیزم Rebase عرضه توکن در گردش را کنترل و به‌صورت دوره‌ای تنظیم می‌کند. فرض کنید که یک توکن با موجودی منعطف قصد دارد ارزش خود را روی ۱ دلار آمریکا ثابت نگه دارد. در این صورت با بالارفتن قیمت توکن، الگوریتم تعداد توکن‌های عرضه شده را افزایش داده و ارزش هر توکن را کاهش می‌دهد. در حالت برعکس نیز اگر ارزش هر توکن به زیر ۱ دلار سقوط کند، الگوریتم با تغییر تعداد عرضه و کم‌کردن آن باعث می‌شود تا ارزش هر توکن بالاتر رود.
ایده اصلی توکن‌هایی با موجودی منعطف بر این است که ارزش دارایی افراد بدون درنظرگرفتن تعداد توکن‌هایی که در والت خود دارند ثابت باشد. مثلا اگر کسی ۱ درصد از ارزش کل یک توکن را ذخیره کرده، فارغ از تعداد توکن‌ها و پس از انجام Rebase نیز همچنان مالک ۱ درصد از ارزش کل توکن باشد. این کار باعث می‌شود تا کاربران ارزش سهم خود را از شبکه بدون درنظرگرفتن قیمت آن حفظ کنند.
نمونه‌هایی از توکن با موجودی منعطف
Ampleforth
Ampleforth یکی از اولین توکن‌هایی است که بر اساس فناوری موجودی منعطف کار می‌کند. این پروژه تلاش می‌کند تا قیمت خود را روی ۱ دلار ثابت نگه دارد. به همین منظور در AMPL هر ۲۴ ساعت یکبار Rebase رخ‌داده و ارزش این توکن همواره برابر با ۱ دلار باقی می‌ماند. نکته جالب‌توجه در خصوص AMPL این است که این توکن‌ها برای شرکت‌کنندگان در آن در یک دوره ۱۰ ساله توزیع شده‌اند. درحالی‌که از نظر فنی AMPL یک استیبل کوین به نظر می‌رسد، اما نمودار تغییرات قیمتی این توکن چیز دیگری می‌گوید.
Yam Finance
Yam Finance نیز یکی دیگر از توکن‌هایی است که موجودی منعطف دارند. در واقع این پروژه ترکیبی از Ampleforth و استیکینگ است. YAM تلاش می‌کند تا قیمت خود را همواره روی ۱ دلار ثابت نگه‌داشته و از نوسانات بازار در امان بماند. هرچند که در ابتدای فعالیت این توکن باتوجه‌به اشکالاتی که در شبکه وجود داشت تعداد زیادی توکن تولید شده بود، اما با برطرف‌کردن این مشکل مجددا YAM در دسترس قرار گرفته و توانسته اقبال خوبی را نیز جلب کند.
ریسک‌های توکن با موجودی منعطف
سرمایه‌گذاری روی توکن‌هایی با موجودی منعطف بسیار پرخطر و پرریسک است. هرکسی تنها با داشتن دانش کافی و درک درست از چگونگی سازوکار این توکن‌ها می‌تواند در آنها سرمایه‌گذاری کند. نگاه‌کردن و تحلیل نمودارهای قیمتی این توکن‌ها معمولا کارایی نداشته و ممکن است باعث اشتباه در سرمایه‌گذاری شود. از طرفی با تغییرات تعداد توکن ممکن است احتمال ضرر نیز متوجه سرمایه‌گذاران باشد.
البته استفاده از این روش قطعا سودآور است، اما احتمال افزایش ضرر را هم بیشتر می‌کند. اگر زمانی که قیمت توکن‌ها کاهش می‌یابد، تغییر قیمت رخ دهد نه‌تنها از کاهش قیمت ضرر کرده‌اید بلکه با Rebase شدن تعداد توکن کمتری هم خواهید داشت. درک این پروژه دشوار بوده و سرمایه‌گذاری در این نوع توکن‌ها برای اکثر سرمایه‌گذاران با ضرر همراه است. فقط در صورتی روی توکن‌هایی با موجودی منعطف سرمایه‌گذاری کنید که بتوانید مکانیزم عمل و چگونگی کارکردن آن را کاملا درک کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله از مجله تخصصی رابین‌کش به بررسی مفهوم توکن با موجودی منعطف، نمونه‌های آن، نحوه کار و ریسک‌هایش آگاه شدیم. شما می‌توانید این مقاله را از طریق شبکه‌های اجتماعی مختلف با دوستان خود به اشتراک بگذارید. همچنین ما همیشه مشتاق دریافت نظراتتان هستیم.