شاخص ترس و طمع (Fear and Greed) چیست؟

شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال امتیازی بین 0 تا 100 است. این شاخص برای سنجش احساسات موجود در بازار درنظر گرفته شده است. در این‌میان، ترس امتیاز صفر تا 49 را شامل می‌شود که نشان از کم‌ارزشی و عرضه مازاد حاکم بر بازار است. طمع نیز، امتیاز 50 تا 100 را نشان می‌دهد که گویای ارز‌ش‌گذاری بیش از حد رمز ارز بوده و نشانگر حباب احتمالی در آن است.

توجه به تغییرات سطح ترس و طمع، به‌عنوان بخشی از استراتژی معاملاتی هنگام ورودیاخروج از بازار کریپتوکارنسی درنظر گرفته شده‌است. از آنجایی‌که رفتار بسیاری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در بازار برمبنای احساسات است، برهمین اساس، اعداد و ارقام احساسات متفاوت در میان آنها را به‌نمایش می‌گذارند.

شاخص ترس و طمع (Fear and Greed) چیست؟

اغلب معامله‌گران در زمان افزایش قیمت‌ها حریص می‌شوند. در نتیجه این واکنش آنها باعث ایجاد احساس فومو (FOMO) در بازار می‌شود. بالعکس زمانی که بازار نزولی است، معامله‌گران با دیدن تغییرات قیمتی غیرمنطقی، به‌صورت احساسی اقدام به فروش رمز ارزهای خود می‌کنند.  

برخی از شاخص‌ها با دریافت داده‌های اولیه، احساسات موجود در بازار و وضعیت معامله‌گران را مورد بررسی قرار داده و بر مبنای آن روند فعلی و احتمالات پیش‌رو را در اختیار فرد معامله‌گر قرار می‌دهند. یکی از این شاخص‌ها، شاخص ترس و طمع (Fear and Greed) نام دارد.

شاخص چیست؟

کلمه شاخص به معنای نمودار و یا نشان دهنده است. در واقع شاخص، کمیتی است که نماینده چندین متغییر همگن و یا وسیله‌ای برای مقایسه پدیده‌ها و اندازگیری آنها است. این متغییرها دارای ماهیت و خاصیت مشخصی هستند که براساس آن می‌توان تغییرات یک دوره برای هر چیزی را مشخص نمود. به عنوان مثال داوجونز (DJIA) شاخص معروفی است که بازار سهام ایلات متحده آمریکا را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.  معامله‌گران می‌توانند سهام داوجونز را خریداری کرده و جز سهامداران آن بورس شوند.

شاخص ترس و طمع در بازار ارز دیجیتال را می‌توان به‌عنوان یک معیار وزنی برای داده‌های بازار درنظر گرفت. این شاخص فرمول خاصی ندارد و یا به ابزار خاصی متکی نیست. فقط می‌تواند به‌عنوان ابزار کمکی در فرایند تجزیه‌وتحلیل مورد استفاده قرار گیرد.

شاخص بازار چیست؟

با استفاده از این شاخص امکان تجزیه و تحلیل داده‌های بازار برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران آسان می‌‌شود. انواع متنوعی از شاخص‌ها برای تحلیل بازار وجود دارند که از جمله آنها می‌توان به تحلیل تکنیکال، فاندامنتال و تحلیل احساسات بازار اشاره کرد.

اگر قبلا تجربه‌ای در زمینه تجزیه و تحلیل تکنیکال (TA) داشته ‌باشید احتمالا اطلاعاتی درباره اندیکاتورها دارید. این اطلاعات از میانگین متحرک ساده گرفته تا الگوی نموداری پیچیده مانند ابرهای ایچیموکو (Ichimoku Clouds) را شامل می‌شوند. این شاخص‌ها به تجزیه ‌و تحلیل قیمت‌ها، حجم معاملات و سایر اطلاعات آماری می‌پردازند.

یکی دیگر از شاخص‌های مورد استفاده در تحلیل بازار، شاخص فاندامنتال است. این شاخص رویکرد کاملا متفاوتی نسبت به تحلیل تکنیکال دارد. این شاخص در مورد یک توکن و یا سهام خاص تحقیق می‌کند. هدف از این ‌امر تعیین ارزش بنیادی یک پروژه است. به عنوان مثال، معامله‌گران با استفاده از این شاخص می‌توانند ارزش کل بازار و تعداد کاربران را  در قالب یک شاخص مشاهده کنند.

علاوه بر موارد ذکر شده، ما شاخص احساسات بازار را داریم که احساسات و افکار سرمایه‌گذاران و معامله‌گران را انداز‌گیری می‌کند. شاخص ترس و طمع کریپتوکارنسی تنها یکی از این شاخص‌هاست. از جمله شاخص‌های دیگر نیز می‌توان به بازار خرسی و بازار گاوی (The Bull & Bear Index) و هشدار نهنگ‌ها (WhaleAlert) اشاره کرد. این شاخص‌ها، نقل و انتقالات بزرگ نهنگ‌ها را در بازار ارزهای رمزنگاری‌شده رصد می‌کند. باید توجه داشت که تحقیقات مربوط به کریپتوکارنسی‌ها به شدت بر تحلیل رسانه‌های اجتماعی، افکار عمومی و جامعه بستگی دارد. از این‌رو، تجزیه و تحلیل احساسات می‌تواند بر روی این شاخص‌ها تاثیر گذار باشد.

ترس از دست دادن یا فومو (FOMO) در بازار ارز دیجیتال چیست؟

کلمه فومو (FOMO) برگرفته از عبارت “Fear Of Missing Out” به معنی ترس از دست دادن است. زمانی که شخصی دچار فومو می‌شود، به‌دلیل اینکه نگران از دست‌دادن فرصت واهی که در ذهن خود تصور کرده، است اقدام به یک خرید هیجان‌زده می‌کند. این حالت به این دلیل روی می‌دهد که شخص نگران عقب‌افتادن خود از دیگران با از دست‌دادن یک فرصت خیالی است.

عبارت فومو تنها مختص بازار ارزهای دیجیتال و یا بازارهای مالی نیست. بلکه در برخی از موضوعات دیگر نیز کاربرد دارد.

تاثیر فومو (FOMO) در بازار ارزهای دیجیتال چیست؟

به دلیل اینکه بازار ارزهای دیجیتال در چند سال گذشته رشد بسیار سریعی را تجربه کرده، یکی از مستعدترین بازارها برای ایجاد حالت فوم در بسیاری از افراد بوده است. در این میان، بسیاری از فعالان حاضر در بازار ارزهای دیجیتال، پس از ثبت یک رشد بسیار مناسب، انتظار ادامه چنین روندی و متعاقبا کسب سودهای کلان را دارند. بنابراین ترس از دست دادن فرصت خرید  فومو در این افراد ایجاد می‌شود که در نهایت، این احساس منجر به غلبه به منطق در آنها می‌گردد که نتیجه آن اتخاذ یک تصمیم اشتباه است.

شاخص ترس و طمع کریپتو چگونه کار می کند؟

روزانه Alternate.me مقدار جدیدی از 0 تا 100 را برای شاخص ترس و طمع محاسبه می‌کند. از جولای 2021، مبنای شاخص ترس و طمعِ ارزهای رمزنگاری تنها از اطلاعات بیت‌کوین نشات می‌گیرد. دلیل این امر را می‌توان بر تاثیرگذار بودن بیت‌کوین بر کل بازار ارزهای رمزنگاری شده دانست.

می‌توانید مقیاس شاخص را به دسته‌های زیر نقسیم کنید:

• ترس شدید 0-24 (نارنجی)
• ترس 25-49 (کهربایی/ زرد)
• طمع 50-74 (سبز روشن)
• 75-100 طمع شدید(سبز)

این شاخص توسط 6 عمل تاثیرگذار در بازار محاسبه می‌شود که به شرح زیر است:

نوسانات (Volatility) (25 درصد)

نوسانات بین 30 تا 90 روزه بازار را اندازگیری می‎‌کند. این شاخص از نوسانات به عنوان معیاری برای عدم اطمینان در بازار استفاده می‌کند.

قدرت بازار/ حجم (25 درصد)

در این بخش نیز قدرت بازار فعلی و حجم بازار که با مقادیر میانگین 30 روزه و 90 روز مورد مقایسه قرار می‌گیرد، ارزیابی می‌شود. اگر در مدت زمان یک روزه شاهد حجم بالای خرید در سطح بازار باشیم بازار صعودی است. در این حالت می‌توان ادعا کرد که بازار بیش از حد حریص شده است.

قدرت رسانه‌های اجتماعی (15 درصد)

این عامل به تعداد هشتگ‌های مربوط به توییتر در ارتباط با بیت‌کوین و میزان بازخوردهای هر پست در یک بازه زمانی مشخص اشاره دارد. به‌طور معمول، هر چقدر میزان بازخورد بیشتر باشد، نماینگر بالابودن علاقه عمومی به آن ارز است که این امر در نهایت، باعث ایجاد رفتار حریصانه در بازار می‌شود.

نظر سنجی‌ها (15 درصد)

این میزان از شاخص در حال حاضر متوقف شده است. اما پیش از این، از طریق نظرسنجی هفتگی در میان سرمایه‌گذاران در مورد اینکه بازار را چگونه مورد ارزیابی قرار دهند تا بتوانند احساسات کلی حاکم بر بازار را دریافت کنند، مورد استفاده قرار می‌گرفت.

تسلط بیت‌کوین (10 درصد)

این مقدار از ورودی، تسلط بیت‌کوین بر بازار ارزهای دیجیتال را نشان می‌دهد. به‌خصوص این امر زمانی خود را بیشتر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران در نتیجه ترس از آلت‌کوین‌ها، به‌سمت بیت‌کوین گرایش پیدا می‌کنند. به عبارت دیگر باید بیت‌کوین را به عنوان آخرین پناهگاه ارزهای دیجیتال یاد کرد. زمانی که تسلط بیت‌کوین بر بازار کاهش یابد بسیاری از سرمایه‌گذاران حریص‌تر شده و به سمت آلت‌کوین‌ها می‌روند.

گوگل ترند (10 درصد)

با نگاه کردن به داده‌های به‌دست‌آمده در گوگل ترند (Google Trends)، جست‌و‌‌جوی مطالب مرتبط با بیت‌کوین، می‌توان بینش کلی در مورد احساسات غالب بازار را بدست آورد. به عنوان مثال، جستجوی زیاد عنوانی با مضمون “کلاهبرداری بیت‌کوین”، نشان‌دهنده ترس بالای حاکم در بازار ارزهای دیجیتال است.

چرا بهره‌گیری از شاخص ترس و طمع مفید است؟

یکی از ابزارهای مفید برای تغییر احساسات بازار، استفاده از شاخص ترس و طمع است. نوسانات بزرگ ممکن است فرصتی را برای ورود و یا خروج از بازار قبل از اینکه بقیه بازار از آن پیروی کنند، فراهم ‌کند. سرمایه‌گذاران می‌توانند با بررسی روند سه ماه گذشته کل بازار ارزهای دیجیتال، نمونه‌ای کوتاه از شاخص ترس و طمع حاکم بر بازار را مورد ارزیابی قرار دهند.

همچنین استفاده از این شاخص فرصت خرید و پیش‌بینی فروش را در بازار فراهم می‌آورد. با اتکا به این شاخص می‌توانید بررسی کنید که آیا واکنش احساسی شما بیش از حد است یا مطابق با روند بازار حرکت می‌کنید.

آیا می‌توان از شاخص ترس و طمع برای تجزیه و تحلیل بلند مدت بازار استفاده کرد؟

واقعیت امر این است که با استفاده از این اندیکاتور نمی‌توان چرخه‌های بازار کریپتوکارنسی را به صورت بلندمدت تحلیل کرد. در وقوع وضعیت گاوی و یا خرسی در بازار، عوامل متعددی دخیل هستد که معامله‌گران با استفاده از این عوامل می‌توانند از مزایای آن استفاده کنند.

با این حال، برای آن دسته از سرمایه‌گذارانی که می‌خواهند به‌صورت بلندمدت سرمایه‌گذاری کنند، پیش‌بینی بازار با این شاخص امری بسیار دشوار خواهد بود. بنابراین این دسته از افراد باید جنبه‌های دیگر بازار را تجزیه‌وتحلیل کنند تا به یک چشم‌انداز بلندمدت دست یابند.

ازاین‌رو، بسیاری از فعالان این بازار توصیه می‌کنند که برای تجزیه‌و‌تحلیل بازار صرفا به یک شاخص خاص اکتفا نشود. همچنین قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری، بهتر است تحقیقات مفصلی در این حوزه صورت گیرد. علاوه بر این، تنها بخش محدودی از سرمایه خود را در این حوزه سرمایه‌گذاری کنید.

جمع بندی

شاخص ترس و طمع یکی از ساده‌ترین ابزارها برای جمع‌آوری اطلاعاتی مفید درباره طیف وسیعی از معیارهای احساسی بازار است. هر سرمایه‌گذار و معامله‌گری می‌تواند با استفاده از رسانه‌های اجتماعی، گوگل ترند و سایر آمارهای دیگر اطلاعات کاملی درباره شاخص ترس و طمع حاکم بر بازار ارزهای دیجیتال بدست آورد. اگر قصد ورود به این بازار را دارید، می‌توانید این شاخص را در کنار معیارها و شاخص‌های دیگر قرار داده و اطلاعات و دید بهتری از این بازار به‌دست آورید.