عرضه اولیه سکه (ICO) چیست؟

بسیاری از پروژه‌های مربوط به ارزهای دیجیتال دارای ویژگی‌های منحصر به‌فردی هستند که خدمات و سرویس‌های ارزشمند را به جامعه کاربران خود ارائه می‌دهند. این پروژه‌های خلاقانه برای اینکه به ثمر بنشینند دارای برخی هزینه‌های اولیه هستند. برای اینکه چنین سرمایه‌ای را بدست بیاورند اقدام به عرضه اولیه سکه (ICO) می‌کنند. این روشی است که با استفاده از آن سرمایه‌گذاران سرتاسر جهان ترغیب به سرمایه‌گذاری در آن پروژه می‌شوند.

عرضه اولیه سکه (ICO) چیست؟

عرضه اولیه سکه (ICO) که مخفف عبارت (Initial Coin Offering) است، روشی در نوع خود خلاقانه، برای جذب سرمایه‌گذاری اولیه و فرصتی بی‌نظیر برای سرمایه‌گذاران است. در این روش ارزهای دیجیتال یک پروژه قبل از اینکه راه‌اندازی شود به فروش می‌رود و بسیاری از افراد طرفدار این پروژه با امید اینکه در آینده قیمت سکه افزایش خواهد یافت، آن را خریداری می‌کنند.

چنین پروژه‌هایی مبتنی ‌بر بلاک‌ چین هستند و اگر به موفقیت برسند سودآوری بسیار زیادی برای سرمایه‌گذاران به همراه خواهند داشت.

آن دسته از افرادی که اقدام به خرید سکه‎‌های اولیه می‌کنند، هزینه دریافت این سکه‌ها را در قالب دلار یا یورو و یا برخی از رمز ارزهای معتبر مانند بیت‌کوین (BTC) یا اتریوم (ETC) پرداخت می‌کنند.

عرضه اولیه سکه (ICO) از نظر نوع فعالیت شباهت بسیار زیادی به عرضه اولیه سهام (IPO) دارد که هدف کلی هر دو روش جذب سرمایه‌ برای ادامه فعالیت و توسعه پروژه‌های پلتفرم است.

عرضه‌کنندگان سکه‌های اولیه از چه سناریوهایی استفاده می‌کنند؟

زمانی که یک پروژه اقدام به جذب سرمایه‌گذار می‌کند روش‌های گوناگونی را برای ترغیب افراد با هدف سرمایه‌گذاری در پروژه خود در پیش می‌گیرد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.

• عرضه ایستا و قیمت ثابت: یک شرکت ممکن است یک هدف با بودجه محدود را تعیین کند. به این معنی که میزان کل عرضه توکن ثابت و قیمت هر توکن از قبل تعیین شده است.
• عرضه ایستا و قیمت پویا: در این حالت تعداد عرضه توکن ثابت است و قیمت آن برای پویایی درآمد همواره توسط بازار تعیین می‌شود. از این‌رو، میزان جذب سرمایه پروژه را قیمت هر توکن مشخص می‌کند.
• عرضه پویا و قیمت ثابت: تا زمانی که تعداد درخواست برای سکه‌های اولیه بالا است سکه عرضه می‌شود. اما باید توجه داشت که قیمت هر سکه ثابت است بنابراین تعداد عرضه سکه میزان جمع‌‌آوری سرمایه را تعیین خواهد کرد.

پروژه‌های ارز دیجیتال چطور سرمایه‌گذاران را ترغیب به سرمایه‌گذاری می‌کنند؟

همانطور که می‌دانید بسیاری از پروژه‌های کریپتویی معمولا دارای یک وایت پیپر هستند که از طریق وب سایت‌های خود در دسترس کاربران قرار داده‌اند. این پروژه‌ها از این وایت پیپر برای ارائه توضیح درباره نحوه عرضه سکه‌های اولیه خود استفاده می‌کنند. همچنین در این سند علاوه بر ICO به تعدادی از موضوعات دیگر اشاره می‌شود که عبارتند از:

• اهداف پروژه
• چه نیازهایی را پس از اتمام پروژه برطرف می‌کند
• پروژه به چه مقدار سرمایه نیاز دارد
• بنیان‌گذاران چه تعداد توکن مجازی خود را نگهداری خواهند کرد
• چه نوع پرداختی را خواهند پذیرفت
• مدت زمان مورد نیاز برای اجرای کمپین ICO چقدر است

در اغلب موارد وایت پیپرها را به منظور جذب سرمایه‌گذاران منتشر می‌کنند و سعی بر این دارند که حامیان پروژه را به خرید توکن ترغیب کنند.

در بیشتر مواقع سرمایه‌گذاران برای خرید توکن از ارزهای فیات و یا ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند. با این حال، رایج‌ترین روش برای خرید سکه‌های عرضه اولیه استفاده از بیت‌کوین و یا اتریوم است.

اگر وجوه جمع‌آوری شده پایین‌تر از حداقل مورد نیاز پیش‌بینی شده برای پروژه باشد براساس معیارهای ICO مبالغ به سرمایه‌گذاران بازگردانده می‌شود و پروژه به عنوان طرحی معلق معرفی می‌شود. اما اگر پیش‌بینی‌ها براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته محقق شود، آنگاه وجوه جمع‌آوری شده صرف توسعه پروژه خواهد شد.

چه کسانی می‌توانند ICOها را راه‌اندازی کنند؟

هر کسی می‌تواند ICOها را راه‌اندزی کند. در حال حاضر مقررات بسیار کمی در مورد ICO وجود دارد. هر کسی می‌تواند با اتکا به فناوری‌های روز یک ارز دیجیتال راه‌اندازی کند.

این فقدان قانون باعث شده‌ است که هر کسی به فکر راه‌اندازی عرضه اولیه سکه (ICO) باشد و سپس با سوءاستفاده از این طرح از سرمایه‌گذاران کلاهبرداری کند. از این رو حتی اگر وایت‌ پییر یک پروژه‌ای وسوسه‌انگیز هم باشد بهتر است تنها به آن اکتفا نکنید و تحقیقات وسیعی درباره آن انجام دهید.

اگر قصد خرید دارید اولین کاری که باید از آن مطمئن شوید این است که آیا آن ICOها واقعا پاسخگو هستند. در قدم بعدی باید سابقه آنها را پیگیری کنید و ببینید که آیا قبل از این پروژه فعالیت‌هایی در رابطه با بلاک‌ چین داشته‌اند. اگر دیدید که یک تیم بی‌نام و بدون هیچ سابقه ‌کاری قصد راه‌اندازی پروژه‌ای در سطح وسیع را دارد تا جای ممکن جانب احتیاط را در نظر بگیرید.

ملاحظات خاص در رابطه با عرضه‌کنندگان سکه‌های اولیه

همواره توجه داشته باشید که عرضه‌کنندگان اولیه سکه‌ها تبلیغات وسیعی را توسط افراد مشهور انجام می‌دهند. این نوع پروژه‌ها وب سایت‌های متعددی را به صورت آنلاین دارند و برای جلب توجه افراد زیادی را گرد هم می‌آورند. آنها را در ابتدا با ارزهای دیجیتال آشنا کرده و برای مشارکت در عرضه اولیه سکه‌ها آماده می‌کنند. در نهایت آنها را ترغیب به خرید ICO در سطحی وسیع می‌کنند. بنابراین در نظر داشته باشید که کلاهبرداران روش‌های متنوعی را برای سودجویی از کاربران خود در پیش می‌گیرند.

در ایالات متحده آمریکا کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) می‌تواند در زمینه عرضه اولیه سکه (ICO) دخالت کند. به عنوان مثال، در سال‌های 2018 و 2019 سازنده تلگرام نزدیک به 1.7 میلیارد دلار ICO جمع‌آوری کرده بود، با این حال سازمان SEC با یک اقدام اضطراری دستور منع فعالیت قانونی تیم توسعه‌دهنده این پروژه را صادر کرد.به طور کلی هیچ تضمینی درباره آینده‌دار بودن سرمایه‌گذاری در ICOها وجود ندارد.

نکات قابل توجه در مورد عرضه اولیه سکه‌ها

قبل از اقدام به سرمایه‌گذاری و ممانعت از کلاهبرداری سودجویان بهتر است به این نکات توجه داشته باشید:

• اطمینان حاصل کنید که توسعه‌دهندگان پروژه می‌توانند به اهداف ترسیمی دست یابند. ICOهای موفق معمولا دارای وایت پیپرهای ساده و قابل فهم با اهداف واضح و مختصر هستند.
• به دنبال شفافیت باشید. سرمایه‌گذاران باید از شرکت‌هایی که ICO را راه‌اندازی کرده‌اند انتظار شفافیت 100 درصدی داشته باشند.
• شرایط و ضوابط قانونی ICO را مرور کنید. از آنجایی که رگولاتورهای سنتی قادر به نظارت بر فضای دیجیتال نیستند. بنابراین مسولئیت شماست که از قانونی بودن ICO اطمینان حاصل کنید.
• بررسی کنید که سکه‌های عرضه اولیه در یک کیف امانی ذخیره شده باشند. این نوع کیف پول به کلیدهای چندگانه نیاز دارد. در نتیجه دارایی شما ایمنی قابل قبولی در برابر کلاهبرداران خواهد داشت.

یکی دیگر از ملاحظات این است که شما معمولا برای سرمایه‌گذاری در سکه‌های عرضه اولیه به یک رمزارز دیگر نیاز دارید. از آنجایی که توکن‌های جدید صادر شده ICOها در بسیاری مواقع با استفاده از یک ارز دیجیتال معتبر مانند بیت‌کوین قابل خریداری هستند، در نتیجه سرمایه‌گذاران در ICOها باید از قبل دو کیف پول داشته باشند. یک کیف پول برای ذخیره ارز دیجیتالی مانند اتریوم و بیت‌کوین و یک کیف پول برای نگهداری توکن‌های سکه‌های عرضه اولیه.

عرضه اولیه سکه با عرضه اولیه سهام چه تفاوتی دارد؟

عرضه عمومی سهام باعث افزایش وجوه نقد یک شرکت می‌شود تا با استفاده از آن بتواند پروژه خود را توسعه دهند. همچنین منجر به توزیع سهام بین سرمایه‌گذاران می‌گردد. در عرضه اولیه سکه‌ها نیز پروژه اقدام به جذب سرمایه‌گذاری از طریق فروش سکه و یا توکن‌ها می‌کند. در هر دو مورد سرمایه‌گذاران نسبت به آینده آنها خوش‌بین هستند و همگی بر این مبنا و به این امید که ارزش دارایی آنها با گذشت زمان افزایش پیدا خواهد کرد اقدام به انجام چنین عملی می‌کنند.

اما تفاوت اصلی بین عرضه اولیه سکه و عرضه اولیه سهام این است که سرمایه‌گذار در ICO، سهام یک شرکت یا پروژه ارز دیجیتال را تضمین نمی‌کند. سرمایه‌گذاران در واقع یک ریسک بالایی را می‌‌پذیرند. زیرا ممکن است ارزش آن دارایی با گذشت زمان به طور کلی از بین برود.

اما وضعیت در عرضه اولیه سهام (IPO) کاملا فرق می‌کند. IPOها توسط سازمان‌های دولتی مانند کمیسیون بورس و اوراق بهادار تنظیم می‌شود در حالی که ICOها هیچ پشتوانه قانونی ندارند. این فقدان مقررات به خاطر غیرمتمرکز بودن آنهاست.

پروژه‌های IPO توسط سرمایه‌گذاران محتاط دنبال می‌شود و توسط آنها تامین مالی می‌گردد و سودده بودن آنها قابل پیش‌بینی است. اما ریسک در ICOها بسیار بالا است، اما در صورت موفقیت پروژه سود کلانی را نصیب سرمایه‌گذاران خود می‌کند.

چگونه ICOهای جعلی را تشخصی دهیم؟

آن دسته از کسب‌وکارهایی که به صورت آنلاین فعالیت می‌کنند استفاده از ارز دیجیتال فعالیت آنها را آسان می‌کند. از این‌ور برخی از مدیران شرکت‌ها برای جذب سرمایه‌گذاری اقدام به عرضه اولیه سکه می‌کنند. اما سرمایه‌گذاران توجه داشته ‌باشند به این دلیل که این سکه‌ها توسط مقامات مالی SEC تنظیم نمی‌شوند احتمال تقلب در آنها بسیار زیاد است.

سرمایه‌گذاران ICO، به این امید که پس از راه‌اندازی به سود سرشاری دست پیدا خواهند کرد اقدام خرید عرضه اولیه سکه‌ها می‌کنند. این مزیت اصلی ICOها است. اما قانونی بودن آن رمزارز را تضمین نمی‌کند. به عنوان مثالVC Circuit  با معرفی استارت‌آپ‌‌های اولیه در مدت زمان 6 ماه بیش از دو میلیارد دلار کلاهبرداری کرد.

اما نگران نباشید برخی روش‌ها وجود دارند که اگر به عنوان یک سرمایه‌گذار آماتور و تازه‌کار وارد این حوزه شده‌اید، چنانچه قبل از هر اقدامی در جهت سرمایه‌گذاری در ICO، آنها را به دقت مورد بررسی قرار دهید، متوجه خواهید شد که ICO واقعی است و یا قصد کلاهبرداری از شما را دارد. در ادامه به این روش‌ها اشاره خواهیم کرد:

واقع بین باشید (Be realistic)

کسب‌وکارهای امروزی به ‌گونه‌ای هستند که فعالان آن حوزه سعی دارند راه صد ساله را در یک سال طی کنند. استارت‌‌‌آپ‌هایی که قصد دارند پروژه‌ای را راه‌اندازی کنند واقعا بلند پرواز هستند. حال شما باید از خود بپرسید که چگونه یک پروژه‌ای برنامه‌ریزی کرده است که در طی یک ماه درآمدی بیش از 40 میلیون دلار را حتی بدون ضرر بدست آورد. یا اینکه آیا امکان دارد در مدت چند ماه سودی برابر 10000 درصد به کاربران خود پرداخت کند.

وسوسه انگیز به نظر می‌رسد ولی آیا چنین امکانی وجود دارد؟ برخی استارت‌‌آپ‌‌ها چنین عنوان می‌کنند. حال ما باید ببینیم این پروژه برای سرمایه بدست آورده چه برنامه‌ای دارد. اگر اطلاعات دقیقی نداده باشد احتمال اینکه با یک کلاه‌بردار حرفه‌ای طرف باشید بسیار زیاد است.

سوابق موسسان (Founders) و مشاوران پروژه (Advisers) را بررسی کنید

برخی از پروژه‌های مربوط به ICOها از تصاویر دیگران در پروژه‌های خود استفاده می‌کنند که هیچ ارتباطی با آنها ندارد. اگر پروفایل چنین اشخاصی را در موتورهای جستجوگر دنبال کنید و یا اینکه آن‌ها را در شبکه‌های اجتماعی مانند توئیتر (Tiwitter)، لینکدین (Linkedin)، فیسبوک (Facebook) و حتی اینستاگرام (Instagram) رصد کنید مشاهده خواهید کرد که آنها هیچ ارتباطی با پروژه ندارند.

از اعتبار موسسان (Founders ’Credibility) اطمینان حاصل کنید

اغلب مدیران و موسسان استارتاپ‌های نوپا، همیشه بر این نکته تاکید می‌کنند که محصول آنها آینده‌دار است. از این‌رو در شبکه‌های اجتماعی این ادعا را دارند که سرمایه‌گذاری در پروژه‌ آنها مسیر موفقیت بی‌نظیری پیش‌روی سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد.

اما واقعیت امر این است که تضمینی برای موفقیت یک پروژه وجود ندارد. حداقل کاری که می‌توانید انجام دهید این است که پروفایل چنین اشخاصی را بررسی کنید. در مورد پیشینه این افراد اطلاعات بدست آورید. در این حالت متوجه خواهید شد که آیا سابقه کاری دارند و یا اینکه با افراد فعال در این حوزه در ارتباط بوده‌اند یا نه.

روش‌های جایگزین برای ICO

روش‌های جایگزین زیادی برای ICOها وجود دارد که در این مطلب به دو مورد از مهم‌ترین آنها اشاره خواهیم کرد.

عرضه اولیه توکن‌های بهادار (STO)

عرضه اولیه توکن‌های بهادار یا همان STO، شباهت زیادی به عرضه اولیه سکه دارد. اما میزان ریسک آن بسیار کم‌تر از عرضه اولیه سکه است و امنیت دارایی سرمایه‌گذاران را تضمین می‌کند.

در این روش عرضه، توکن‌ها باید به عنوان اوراق بهادار ثبت شوند که نیازمند سپری کردن فرآیندهای قانونی است. از آنجایی که قانون، صحت اوراق بهادار را تضمین می‌کند. از این‌رو سرمایه‌گذارانی که در پیش‌برد پروژه سرمایه‌گذاری کرده‌اند از پشتیبانی قانون برخوردار خواهند بود.

همچنین صاحبان پروژه قبل از عرضه توکن‌های بهادار باید احراز هویت کنند در این حالت میزان ریسک سرمایه‌گذاری به میزان زیادی کاهش می‌یابد و تعهدی که از طرف پروژه‌ها به سرمایه‌‌گذاران داده می‌شود به مراتب بیشتر خواهد شد.

عرضه اولیه صرافی (IEO)

عرضه اولیه صرافی (IEO) نیز همانند عرضه اولیه سکه (ICO) است با این تفاوت که فروش آن در یک صرافی بزرگ ارز دیجیتال صوت می‌گیرد و افرادی که قصد خرید سکه‌های عرضه اولیه را دارند باید به صرافی‌های ارز دیجیتال مراجعه کنند.

از آنجایی که صرافی‌ها قبل از عرضه آنها بررسی‌های لازم را انجام می‌دهند و از صحت پروژه اطلاعات لازم را بدست می‌آورند، ریسک کلاهبرداری به میزان زیادی کاهش پیدا می‌کند. زیرا صرافی‌ها برای محافظت از وجوه خود باید پروژه‌ای که قصد راه‌اندازی عرضه اولیه سکه ها (ICO) را دارد به دقت مورد بررسی قرار دهند.